‘Restauratiewerk kun je maar één keer verpesten’

Vakkundig uitgevoerd schilderwerk speelt een belangrijke rol bij monumentenzorg. OnderhoudNL, de brancheorganisatie voor schilders-, glaszet- en vastgoedonderhoudsbedrijven, borgt en stimuleert daarom het vakmanschap van restauratieschilders, onder meer met een kwaliteitsregeling die is ondergebracht bij de stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) en wordt uitgevoerd door Kiwa. OnderhoudNL-sectormanager Ferdinand Wieman, restauratieschilder Jeroen Cloïn en Kiwa-certificeringsdeskundige Youssef Koujjei vertellen er meer over.

Nederland telt bijna 62 duizend rijksmonumenten. Dat zijn bouwwerken, objecten of restanten daarvan die een grote cultuurhistorische of wetenschappelijke waarde hebben. Om die waarde ook voor de generaties ná ons te behouden, moeten rijksmonumenten goed worden onderhouden. Dat dat niet altijd gebeurt, bleek eerder dit jaar in Zeeland, waar bij restauratiewerkzaamheden aan tientallen kerken op Walcheren eeuwenoude metselaarstekens verloren gingen. ‘Waarschijnlijk niet eens uit onwil, maar wél vanwege een gebrek aan kennis’, stelt Youssef Koujjei. ‘En de ellende is dat je het niet meer kunt terugdraaien. Restauratiewerk kun je maar één keer verpesten.’

Specifiek vakmanschap

Dat geldt zeker ook voor schilderwerk aan rijksmonumenten, vindt Jeroen Cloïn, eigenaar van een restauratieschildersbedrijf in Bergen op Zoom en als bestuurslid actief bij OnderhoudNL Restauratieschilders. ‘Bij het restaureren van historisch schilderwerk heb je te maken met oude ondergronden en verflagen, soms is historisch kleuronderzoek nodig. Dat vereist specifiek vakmanschap. In het verleden werd onderhoud aan monumenten vaak uitgevoerd door “gewone” schilders. Om de kwaliteit van schilderwerk aan monumenten te borgen, hebben we ons zo’n tien jaar geleden met een klein clubje restauratieschilders verenigd en aangeklopt bij OnderhoudNL.’

Groeiende vraag naar ERM-keurmerk

Bij OnderhoudNL zijn circa tweeduizend bedrijven aangesloten die actief zijn op het gebied van vastgoedonderhoud. ‘Tot onze leden behoren eenmanszaken, maar ook bedrijven met honderden medewerkers’, vertelt Ferdinand Wieman. ‘We zien het als onze missie om door kwalitatief, duurzaam onderhoud de levensduur te verlengen van gebouwen en monumenten. Elk zichzelf respecterend bedrijf is aangesloten bij een brancheorganisatie en in het geval van schilders-, glaszet- en vastgoedonderhoudsbedrijven dus bij OnderhoudNL.’ Wieman ziet een stijging van de vraag naar gecertificeerde restauratieschilders. ‘Steeds meer grote opdrachtgevers vragen om het ERM-keurmerk, vooral landelijke en lokale overheden. Afgelopen twee jaar is het aantal gecertificeerde bedrijven dan ook fors gestegen, van 15 naar 22 bedrijven.’

Van tachtig naar honderd procent

Het ERM-keurmerk wordt beheerd door de stichting ERM en komt tot stand door nauwe samenwerking in de branche. Het certificeringstraject is volgens Wieman compact en overzichtelijk. ‘Het is goed om te weten dat bedrijven éérst moeten voldoen aan de eisen uit de beoordelingsrichtlijn (BRL) 4000, “Onderhoud en restauratie van monumenten”. Daarna kunnen bedrijven die op willen gaan voor certificering conform de uitvoeringsregeling (URL) 4009, “Historisch schilderwerk” aan de slag met ons ERM Certificeringswerkboek. Starten met certificering  betekent in de praktijk: ervoor zorgen dat je, veelal bestaande, documenten en processen bij elkaar voegt. Bedrijven die al veel goed op orde hebben, hebben vaak nog maar een paar extra stappen nodig om klaar te zijn voor de audit van Kiwa. Vervolgens volgt via stichting ERM en Kiwa een audit en, als alles goed gaat, certificering. Daarna is men voor vier jaar gecertificeerd. Alle ERM-gecertificeerde restauratieschildersbedrijven zijn ook aangesloten bij OnderhoudNL Restauratieschilders.’

Meer informatie

Kijk voor meer informatie over OnderhoudNL en ERM op de website van OnderhoudNL. Meer informatie over certificering door Kiwa conform de uitvoeringsrichtlijn URL 4009 leest u op de productpagina URL 4009.